JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Prent van de week

Als je goed luistert kun je het logo van Tilburg horen

Het jongetje dat ze op deze Prent van 16 maart 1984 zo uitgemeten krijgt, is de onschuld zelve. Dat zie je zo. Ocharm ’t jungske dat – en ook dat zie je zo – geheel per ongeluk bij de buurman – de held staat verscholen achter de boze moeder – met een bal een ruit aan diggelen heeft getrapt. Zo’n puur geval van pech kon tot gevolg hebben dat het broertje van het brave meisje op het pliesieburoo belandde, de politiepost aan het Besterdplein, op de hoek van de Hoefakkerstraat bijvoorbeeld. Overigens, deze Prent logenstraft en passant de aloude wijsheid ‘jongens zijn schatjes en mèskes zijn katjes….’

Àls het jongetje in die politiepost op het Besterdplein zijn zonde moest opbiechten dan moet dat voor 1977 zijn geweest. In dat jaar werd het pand verbouwd tot woonhuis en dat is het nog steeds. Het karakteristieke pand is in 1909 gebouwd naar een ontwerp van Publieke Werken. De gemeentelijke degelijkheid straalt er van af. Deze politiepost werd hier gevestigd vanwege de nieuwbouwwijk D’n Besterd en de weekmarkt die op het plein werd gehouden. Deze sinds 1910 gehouden markt ontwikkelde een specialisatie als stoffenmarkt, of in het mooie Tilburgs ‘Lèpkesmèrt’.

Vanaf de jaren ’80 van de negentiende eeuw maakte de Tilburger kennis met het fenomeen politiepost. De eerste, een houten barak, stond op het Korvelplein. De zeer karakteristieke politiepost aan het Wilhelminapark, hoek Smidspad, dateert van 1911. Boven de voordeur ontwaar je een fraaie plaquette van het oude stadswapen van Tilburg, dat met de drie torentjes. Datzelfde stadswapen zie je in de gevel van de politiepost aan het Besterdplein. Heel fraai zijn de drie torentjes omgeven door bloemmotieven. Je moet trouwens wel goed kijken om dat alles te zien want het beeldhouwwerk begint behoorlijk te vervagen als gevolg van ruim een eeuw weer en wind.

Ringmuur

De afbeelding van het stadswapen boven de voordeur van de politiepost aan het Wilhelminapark komt wat uitvoering betreft het dichtst bij het origineel, dat wil zeggen bij de beschrijving in het Koninklijk Besluit uit 1930 waarin het gemeentewapen werd vastgesteld: ‘In azuur een gevoegde burcht van goud, bestaande uit drie verlichte ronde torens, waarvan de middelste een weinig groter is, gedekt met spitse, van bollen en windvanen voorziene daken en staande binnen een veelhoekige ringmuur van hetzelfde, met poortopeningen in de schildpunt.’

Als je dat zo leest kun je je ergens voorstellen dat dit Tilburgse gemeentewapen tegenwoordig niet of nauwelijks nog wordt gebruikt. Je moet je verlaten op historische objecten zoals de politieposten om het te kunnen zien. Jammer, want dit wapen straalt historiciteit uit die Tilburg vaak zo node mist. De stad mag zich er toch op voor laten staan dat ze sinds 1809 stadsrechten heeft. Daar is dit wapen een sterke uitdrukking van. De kleuren goud en blauw zijn ook nog eens die van het rijkswapen, ook niet mis. Sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw gebruikt de gemeente Tilburg een gestileerd gemeentewapen, maar dat is niet officieel erkend, zoals het wapen uit 1930.

Heraldiek

In 1817 werd de voorganger van dit wapen uit 1930 vastgesteld door de Hoge Raad van Adel. Deze organisatie bestond toen pas drie jaar. De Hoge Raad van Adel adviseert de regering op het gebied van heraldiek, zeg maar logo’s voor personen of gemeenten. Bij de vaststelling in 1817 werd teruggegrepen op de oudste wapens van Tilburg. Daardoor kun je stellen dat het officiële stadswapen van Tilburg, zoals onder meer te zien op de politieposten aan het Wilhelminapark en het Besterdplein, wortelen in een zeer oud verleden. De oudst bekende voorganger, zeg maar het voorbeeld van de drie torentjes, komt voor op het oudste zegel ut 1453 van de schepenbank van de heerlijkheid Tilburg en Goirle. De op een na oudste afbeelding is te vinden in de grote luidklok in de toren van ’t Heike. Deze klok is gegoten in 1653. De aanwezigheid van het logo van Tilburg in de luidklok was niet zonder reden. In 16564 kreeg de toren een openbare functie en daarom heeft men toen van gemeentewege deze klok met het wapen laten gieten. Als je goed kluistert hoor je bij elke slag van de klepel: Tilburg…Tilburg….Tilburg….