De kinderen in groep 5/6 van Basisschool Hasseltse Poorten (voorheen basisschool Cleijn Hasselt) werken in groepjes van vier rustig aan hun opdrachten. Nog eventjes weten ze, dan gaat er wat gebeuren. Opluchting alom als juffrouw Maartje hen vraagt hun spulletjes op te bergen. Tijd voor iets anders. Vandaag gaan de kinderen de wijk schoonmaken!

Door Theo van Etten

Zelf zit ik achterin de klas met mijn laptop in de aanslag. Sommige leerlingen kijken wat onwennig naar die vreemde man, maar de meesten werken rustig door. Ergens gaat een vinger de lucht in. Ik ervaar een déjà vu.

Zwervers

Vandaag geeft Nancy Maas op verzoek van gemeente Tilburg een gastles over het verminderen en voorkomen van zwerfafval. Aansluitend zullen de kinderen de wijk ingaan om zoveel mogelijk zwerfafval te verzamelen. Allereerst gaat het natuurlijk om de vraag: wat is dat eigenlijk, zwerfafval? De leerlingen weten genoeg voorbeelden te bedenken: lege drinkkartons, sigarettenpeuken en zelfs vapes! Kortom: alles wat op straat, in bosjes of op het strand ligt en daar niet hoort. Het wordt veroorzaakt door zwervers, weet iemand te vertellen. Daar is natuurlijk geen woord van gelogen, maar het probleem is vele malen groter, aldus Nancy. Zwerfafval kan ook per ongeluk ontstaan, bijvoorbeeld als het uit je zak valt. En de meeste mensen gaan er goed mee om. Of de leerlingen al hun afval altijd keurig mee naar huis nemen? “Jaaahhhh!”, luidt het eenstemmige antwoord.

Motor tot ontdekken en leren

Het valt mij op hoe geïnteresseerd de kinderen zijn in het onderwerp, er is veel interactie met de gastdocent. Dat was in mijn tijd wel anders, als de pastoor of de wijkagent ons een lesje kwam leren. Volgens juffrouw Maartje is dat heel kenmerkend voor haar leerlingen: “Als we zo’n onderwerp bij de kop pakken, dan gaan ze er vol voor, niemand uitgezonderd. Zolang je kinderen verwondert en verantwoordelijkheid geeft, komen ze meteen in actie. Hun enthousiasme is de motor tot ontdekken en leren.” Op de vraag hoe lang een blikje in de natuur blijft liggen, schat de meerderheid in dat dat wel meer dan vijftig jaar is. Correct. En dat troep ook weer troep aantrekt, kan iemand bevestigen: “Ik zag bij ons een hele berg liggen, iedereen bleef daar maar afval bij gooien.”

Lekke band

Plastic soep kennen ze ook. Een foto van een dode stormvogel die meer dan dertig plastic voorwerpen, waaronder zelfs een aansteker, in zijn maag blijkt te hebben, roept ronduit ontsteltenis op. Een ander kind maakt van de nood een deugd: “Samen met vriendinnetjes ruim ik de straat weleens op. Als ik plastic flesjes of blikjes vind, lever ik ze in voor het statiegeld.” De algehele conclusie luidt dan ook: zwerfafval is slecht voor alles. Je kan er zelfs een lekke band door krijgen. En misschien zelfs wel een boete.

Als de gele hesjes en de grijpers worden binnengebracht, is de rust verdwenen. “Houd die grijper laag hè,” waarschuwt juf Maartje nog. “Ik wil geen ongelukken!” En weg zijn ze.

\[KADER\]

‘We are the world’ is een overkoepelend project binnen Basisschool Hasseltse Poorten over het thema klimaat. Van kleutergroep tot en met groep 8 doen eraan mee. Op 23 oktober startte het ’schooladventure’ met een educatief toneelstukje en een bezoek van BAT. Samen met hen kwamen leerlingen erachter dat we helemaal niet zo netjes omgaan met de wereld, maar ook dat alle kleine beetjes helpen. Elke bijdrage, hoe klein ook, heeft effect.