Dit spotlied op Pieta Melis, de Koningin van de Koningswaaj, werd gezongen in verschillende variaties, onder meer met de toevoeging dat ze naast sigaren ook sigaretten zou roken. Roken, dat is tegenwoordig natuurlijk vloeken in de kerk, nu we midden in de culturele revolutie van het ‘ontroken’ zitten - toegejuicht door schrijver dezes.
Maar, toen Pieta Melis rookte, rookte zo’n beetje iedereen. Alle oudere Tilburgers kunnen zich herinneren hoe op feestjes glazen gevuld met sigaretten op tafel de gastvrijheid symboliseerden - voor de dames mentols en voor ’t manvolk bolknaks die men zich in het dagelijks leven niet kon permitteren. Na een uurtje of zo zag je door de rookwolken de feestvierders niet meer.
Pieta Melis was een begrip. Ze stond op veel verschillende manieren bekend, maar toch vooral in de combinatie Koningswaaj en het roken van sigaren. Cees Robben heeft haar op 19 februari 1971 schitterend, we mogen wel zeggen liefdevol, geportretteerd ter gelegenheid van haar 65-ste verjaardag. Petronella Clasina Arnolda Melis werd in 1906 in Tilburg geboren, ze overleed in 1980, negen jaar na het verschijnen van deze Prent. Dat Cees Robben deze Prent aan haar opdroeg en dat de krant die publiceerde geeft wel aan hoe bekend Pieta Melis was.
Oordeel
Of was het berucht? Omdat ze werd geboren in de Koningswei, de Koningswaaj, de meest volkse volksbuurt pal tegenover het Paleis van de koning. Of, omdat ze samen met haar man een kafeeke dreef. Als dat zo was, dan laat dat weer eens hoe op grond van waar je woont een oordeel wordt geveld. Of wat je achtergrond is. Pieta Melis had daar een sigaartje dood aan. In de tijd dat zowat iedereen rookte, rookte Pieta Melis sigaren omdat ze van sigaretten hoofdpijn kreeg... Stiekem, zo is toch wel het vermoeden, werd deze sterke volksvrouw gewaardeerd omdat ze schijt had aan praatjes.
Inderdaad, praatjes, want in de Koningswaaj was Pieta Melis overal bij betrokken. Ze was daar een van de drijvende krachten achter het gemeenschapsleven. In Tilburg, dat zijn volkse aard waardeerde, kreeg je heus niet zomaar de eretitel Koningin van de Koningswaaj. Pieta die werd bezongen in het hierbij opgerakelde spotlied, gezongen op de wijs van Jambalaya (On the Bayou) waarmee Fats Domino in 1961 een hit scoorde nadat countryzanger Hank Willimans daar in 1952 ook al hoge ogen mee gooide. Vermoedelijk is het Pieta-spotlied op de versie van Fats Domino terug te voeren en dateert dus uit het begin van de jaren ’60.
Priba
In die jaren werd er vaker op populaire liedjes gezongen over actuele situaties in Tilburg. Op zich is dat een mooi cultureel verschijnsel. Een voorbeeld daarvan was het spotlied over de Belgische warenhuisketen Priba. Een warenhuis van deze keten was van 1961 tot 1965 gevestigd in de Heuvelstraat, op nummer 75. Het was de tweede winkel van het Belgische concern in Nederland, ná Apeldoorn. Tilburg kreeg hiermee een hypermodern warenhuis dat door Jos. Heerkens-van Bavel werd gebouwd naar een ontwerp van Jos Bedaux. Tilburgser is bijna onmogelijk, net zoals het spotlied dat werd gezongen op de melodie van een toffe meezinger en waarvan de inhoud óók iets zegt over de Tilburger van toen:
Hey babariba
Schoepen bij de Priba
Daar kun je alles halen
Zonder te betalen…