Ontdekkingsreis
Lang geleden bedachten scholen dat het zinvol kon zijn om de wereld de klas in te halen. Wie kent die oude schoolplaten van Jetses en Koekkoek niet? De meester of juf vertelde bij zo’n schoolplaat een boeiend verhaal. Bijvoorbeeld hoe Willem Barentsz in 1596 overwinterde op Nova Zembla toen hij op ontdekkingsreis was. Of die plaat waarop dieren te zijn die in of aan de rand van een sloot leven.
De meester vertelt
Op de foto zien we een plaat die gaat over vogels in de winter. Prachtig geschilderd door M. Koekkoek. Vogels zijn hongerig op zoek naar voedsel in een besneeuwd landschap. Voor de kinderen ging er een wereld open toen de schoolplaten in omloop kwamen. Bij ons in de straat zie en hoor je enkel het gesjilp van mussen. En kijk nou eens hoe mooi gekleurd de vogels zijn. De meester nodigt de kinderen uit om wat dichterbij het schoolbord te komen zodat ze de vogels op de plaat goed konden zien.
Territorium
Zien jullie daar links die zwarte vogel met zijn geel-oranje snavel? Dat is een merel die ook wel zwarte lijster genoemd wordt. In het voorjaar maakt deze vogel een prachtig nest gewoon in een heg. Het vrouwtje legt er vier of meer blauwe gestippelde eitjes in. Na een broedtijd van ruim twee weken, komen de blinde jonkies uit het ei gekropen en moeten vader en moeder op zoek naar pieren en rupsen. De ouders vliegen dan af en aan om hun kindertjes eten te geven. Links onderin zien we de vink die werkelijk prachtig kan zingen. Hij fluit zo mooi dat vrouwtjes interesse krijgen in die ‘mooie man.’ Met zijn zang zegt hij tegen andere vogels: let op, dit stuk bos of dit stuk tuin is van mij, kom niet in de buurt. Met een mooi woord fluit hij: dit is mijn territorium. Net daarboven zien we het roodborstje. Een vrolijk vogeltje dat je bijna nooit met zijn tweetjes ziet.
Tekenschrift
Op de grond scharrelt een brutale zwarte vogel. Het is een kauw die we kennen uit het boek van Dik Trom waaruit ik jullie graag voorlees. In de halve kokosnoot pikt een zwart gespikkelde vogel die spreeuw heet. In het voorjaar glanst hij geweldig mooi. Op die manier wil hij indruk maken op de vrouwtjes. Op de voederplank zien we twee koolmezen die zo maar in een circus kunnen gaan werken. In de winter rijgen mensen die een tuin hebben pelpinda’s aan een dunne draad en de koolmezen hangen dan ondersteboven aan dat snoer om zo bij de pinda te kunnen komen. Zo lieve kinderen, ga nu maar weer op jullie plaatsen zitten en probeer dan in je tekenschrift de schoolplaat na te tekenen.
Voor kinderen die opgroeiden in onze regio was de zee en het strand een onbekend terrein. De schoolplaat die hierover ging, werd uitvoerig besproken door de meester in de klas. Waar zijn die prachtige schoolplaten gebleven? We zien ze soms nog als decoratie in de gang van een schoolgang maar vooral zijn ze op rommelmarkten en braderieën te koop. Daar waar het wemelt van de spulletjes die een nostalgisch karakter hebben.
Tip: in vrijwel iedere tuin komen ’s winters graag de hierboven genoemde vogels foerageren. Lok de vogels, help ze de winter door en geniet.