Gemeente Geertruidenberg – In de raad van 10 oktober 2024 hebben we het rapport ‘Stap uit de roes’ van onze rekenkamer besproken. In het rapport wordt verslag gedaan van het onderzoek naar de doeltreffendheid van het op jongeren gerichte alcohol- en drugsbeleid van de gemeente Geertruidenberg. Het alcoholgebruik onder jongeren in onze gemeente is relatief hoog, ook in vergelijking met gemeenten in West-Brabant en het landelijk gemiddelde (cijfers GGD). Bij het drugsgebruik gaat het mogelijk níet om een hoog percentage jonge gebruikers. Het gebruik van partydrugs (ketamine) brengt wel ernstige risico’s voor de gezondheid met zich mee. Symptomen van ketaminegebruik onder jongeren zijn via de eerstelijnsgezondheidszorg bekend geworden. Met het rapport in de hand heeft de gemeente zich ten doel gesteld om het middelengebruik onder jongere inwoners aan te pakken.
Problematiek
De problematiek van het middelengebruik beperkt zich niet alleen tot de jongeren. Geertruidenberg kent relatief veel gezinnen waar sprake is van meervoudige en langdurige problematiek met alcohol- en drugsgebruik. Het ontbreekt de beleidsmakers van de gemeente zelf helaas aan relevante en actuele cijfers die het overmatig alcohol- en/of drugsgebruik onder jongeren zouden kunnen onderbouwen. Deels is hier volgens de gemeente mogelijk sprake van ‘hardnekkige beeldvorming’. Maar toch wordt er in de gemeente relatief veel beroep gedaan op de jeugdzorg.
Politie
De politie komt het alcohol- en drugsgebruik door jongeren in de surveillancepraktijk relatief weinig tegen. De politie heeft de indruk dat het middelengebruik door jongeren niet buiten (in het openbaar) voordoet, maar met name binnen plaatsvindt (op feestjes, festivals en in huiselijke kring). Toezichthouders en handhavers in de gemeente hebben de indruk dat ouders het drinken van alcohol door hun (minderjarige) kinderen niet afkeuren, dan wel niet ingrijpen.
PHP
Preventie- en handhavingsplan middelengebruik 2020-2023. De gemeente heeft zich ten doel gesteld het middelengebruik onder jongere inwoners aan te pakken. Van dit plan is om verschillende redenen weinig terecht gekomen. Het was coronatijd. In de Oekraïne brak de oorlog uit en kwam een vluchtelingenstroom op gang, tot in het oude Hoge Veer toe. Ook was er sprake van een energiecrisis, want met diezelfde oorlog stopte de gasleveringen uit Rusland. In 2019 is er zelfs een werkgroep Verslavingsbeleid op de been geweest, die sindsdien ook niet meer actief betrokken is geweest bij de beleidsontwikkeling. Er moet een nieuw PHP 2024-2027 komen met realistische doelstellingen. De wens om het middelengebruik terug te brengen naar 0% (plan 2020-2023) is ontroerend wenselijk, maar niet reëel.
OKO
Opgroeien in een Kansrijke Omgeving is een programma, dat dit jaar op gang is gebracht. Het door het Trimbosinstituut ontwikkelde programma richt zich op het voorkomen van roken, alcohol en drugsgebruik onder jongeren en het versterken van hun welbevinden. De eerste uitkomsten van dit OKO programma zullen in 2026 worden gepresenteerd. Gemeenten waar dit OKO al wat langer loopt zijn positief over de vorderingen. Dus hier rekenen we ook op in Geertruidenberg.
Verslag
Het was niet moeilijk om B&W aan te vallen op hun informatieplicht of beter gezegd het uitblijven van informatie richting de gemeenteraad. Echter constateerde de rekenkamer dat de gemeenteraad in het licht van haar controlerende rol ook bepaald geen actieve houding bij dit beleidsonderwerp heeft getoond.
Aanbevelingen
Het rekenkamerrapport sluit af met een zevental aanbevelingen. De Adviesraad Sociaal Domein heeft een aantal punten uit het rapport extra benadrukt. Kort komt het erop neer dat de nadruk moet liggen op preventie: voorlichting en handhaving verbeteren. Ook zal de voortgang actief moeten worden gemonitord.
MORGEN!
Er is niks zo moeilijk als gedragsverandering bewerkstelligen. Gedragsverandering in de houding, sociale norm en kennisniveau van jongeren en hun ouders ten aanzien van middelengebruik.
De fractie van Morgen!
Anke Voulon
Peter Verschuren
Minie van de Weerd
www.morgeningeertruidenberg.nl