Vereerd was hij, kunstenaar Marc Mulders, met de opdracht van ooit Mulders’ leraar en voormalig pastoor Leendert Spijkers. De nieuwe glas-in-lood ramen die hij mocht vervaardigen voor de doopkapel in de Sint-Petrusbasiliek werden een betoverende triptiek. Waar Mulders zich voorheen ook manifesteerde als activistisch op de bres voor een gezonde aarde, richtte hij zich met dit werk zeer nadrukkelijk op de schoonheid en de harmonie in de Schepping. Als tegengif aan het ‘bombardement aan verontrustende berichten’. En opdat we beseffen wat er op het spel staat.

door Rens van Ginneken

De kunstenaar legt in de doopkapel de laatste hand aan het werk. Eén raam moet nog geplaatst worden, maar de twee die er al wel inzitten geven al een goed beeld van wat gaat worden. Op zo’n dag met wisselvallig weer geeft het triptiek alles wat het in huis heeft. Door de wisselende lichtintensiteit lééft het fonkelende kleurenspel in de ramen. Zelfs als je niet zou weten wat het voorstelt, dan nog is ‘De Betoverende Tuin’ een lust voor het oog. “Ik heb ook bewust rekening gehouden met de diversiteit van het zonlicht”, onthult de kunstenaar, die naast zijn schilderwerk al ruim twintig glas-in-lood ramen vervaardigde, voor onder meer de Nieuwe Kerk in Amsterdam en voor de Sint Jan in Den Bosch.

Nieuwe technieken

Hij is dus inmiddels wat gewend op glaskunstgebied. Toch vormde dit werk een extra uitdaging, een zelfopgelegde weliswaar, maar toch. “Er zit een grote veelheid aan schildertechnieken in, waardoor de contrasten tussen ‘stoffig’ en glazig er mooi uitkomen.” Enthousiast vertelt de Oostelbeerzenaar over het überfang glas, emailleschildering en gemanipuleerde schifting door de penseel in spiritus te dopen, zuurbaden en het blazen in de verse verf om al die verschillende effecten te verkrijgen. “Gelukkig had ik veel hulp van Ad van den Hoven en Peggy Hermans van het glasatelier Kunstregie in Den Bosch. Dit was voor mij ook weer een zeer leerzaam project: sommige technieken waren voor mij ook echt nog nieuw.”

Vredelievende ramen

In de voorbereiding naar dit werk realiseerde Mulders zich dat hij de activistische insteek die hij bij eerdere werken nog weleens liet zien met zijn Green Man bijvoorbeeld even moest laten voor wat het was. “In 2022 braken er verontrustende tijden aan. Het wereldtoneel oogde ineens bijna apocalyptisch met de Oekraïne-oorlog en de beangstigende versnelling in de klimaatcrisis. Ik realiseerde me dat ik met deze ramen juist niet mee moest doen met het vingerwijzen, de boosheid en de verongelijktheid. Niet nóg een ‘strijdlied toevoegen, maar vredelievende ramen.” Zo kwam hij tot de conclusie dat hij terug moest naar de oorsprong, toen de mensen er nog niet waren, naar Dag 1 van de Schepping met het licht aan het hemelgewelf, met zon, maan en sterren. “Een Betoverende Tuin”, die ons weer de schoonheid van de Schepping toont, met als motto ‘Goed zijn voor de aarde, goed zijn voor elkaar’. Op fluistertoon bieden de ramen een tegengif voor de ellende in de wereld. Een ‘pauzemoment’ zo je wilt, met schoonheid en harmonie voor de toeschouwer. Een bemoedigend raam dat ons een venster geeft naar onze ‘innerlijke tuin’. Als je je bewust bent van de schoonheid, ben je je ook meer bewust van wat we op het spel zetten”, zo concludeert de kunstenaar.

Groot palet aan symboliek

De ramen bevatten talloze symbolen zoals zonnebloemen als roosvenster en als vertegenwoordiger van het zonlicht, als ode aan de vitaliteit en pracht van de natuur. Stigmata verbeelden het lijden van Christus aan het kruis, maar ze eren ook Franciscus van Assisi, de ‘natuurbehoeder avant la lettre’. Andere symbolen die nadrukkelijk aanwezig zijn in de ramen zijn het Alziend Oog, pauwenogen als christelijk symbool voor de wederopstanding en aankondiging van nieuw leven, sterren en de Perzische tulp om juist de spirituele overeenkomsten te benadrukken tussen Islam en Christendom, in plaats van het uitvergroten van verschillen. In dat opzicht mag dit bijzondere glaskunstwerk zeker gezien worden als een verbindende en verzoenende creatie. Een bijzondere rol is er ook voor het water in deze doopkapel, in de gedaante van twee blauwe rivieren die opwaarts stromen en die onder meer verwijzen naar Johannes de Doper in de rivier de Jordaan.

Pauzemoment ervaren

Mulders kijkt omhoog naar zijn nieuwe creatie en waarschijnlijk zijn laatste in glas-in-lood. “Ik was vereerd met het verzoek van pastoor Leendert Spijkers. Om in mijn eigen habitat, mijn eigen dorp dit te mogen maken: dat voelt heel goed. Ik hoop dat de bezoekers van de kerk het weten te waarderen: het Geschenk van het Licht, dat ons omhelst in deze intieme kapel. Om hier – net als ik – even dat ‘pauzemoment te mogen ervaren”, zo besluit hij.

Op 10 december worden de nieuwe ramen in de doopkapel van de Sint-Petrusbasiliek ingezegend door de bisschop.