De ’Wonderboom’ (Tilia vulgaris) staat vermeld in de lijst van beschermde houtopstanden van Oirschot en bevindt zich in de voortuin van Vestdijk 49a in Middelbeers. Hoewel de officiële naam ’vulgaris’ een gewone leilinde suggereert, is deze boom verre van alledaags. Bovenop deze linde prijkt namelijk een spar. Reden voor ons de boom te gaan bekijken en uit te zoeken wat we over deze boom te weten kunnen komen.

De eerste informatie vonden we op een bordje bij de boom. De oorspronkelijke spar is op wonderbaarlijke wijze gegroeid in de holle stam van de lindeboom en bereikte een hoogte van 12 meter. Deze spar heeft blijkbaar door droogte in 1911 het loodje gelegd en is door de toenmalige bewoner Piet Nouwens gekapt. Er zijn diverse pogingen ondernomen om er een nieuwe in te planten en dat is uiteindelijk gelukt. We vonden ook een artikel van Han van Meegeren. De Wonderboom is volgens Han rond 1810 geplant. Han schrijft verder: “Een vreemd verschijnsel. Ik heb geprobeerd na te gaan waar dit verschijnsel of gebruik vandaan komt. Echt duidelijk is het niet geworden. Wel heb ik begrepen uit het boek ’Tilburg, vijf eeuwen rond een heilige linde’ van Henk Kuiper dat het meer voorgekomen is in deze streek. Ook de Oisterwijkse dorpslinde - Boom van het Jaar 2023 - schijnt ooit getooid te zijn geweest met een spar”.

Via ChatGPT vonden we nog de volgende informatie (zonder bronvermelding). “Het planten van een spar en een linde op dezelfde locatie is een traditie met symbolische betekenis. De spar wordt vaak geassocieerd met mannelijke energie en de linde met vrouwelijke energie. Het planten van beide bomen op één locatie werd beschouwd als een zegen voor een pasgetrouwd stel”.

Houdbaarheid van de boom

De huidige eigenaar, familie van Piet Nouwens, is trots op de ’Wonderboom’ en besteedt veel tijd aan het onderhoud. Echter, nu de spar een flinke hoogte heeft bereikt, maakt hij zich zorgen over de houdbaarheid op termijn. Bij het eerstvolgende overleg met de gemeente kaarten we dit aan en zullen we om advies en hulp vragen. We sluiten af met dezelfde vraag als Han van Meegeren: ”Weet iemand meer van deze specifieke linde, of over het gebruik een spar te planten op een linde, dan horen we dat graag.”

Elly Pouwels en Frans van Boekhold (IVN Oirschot)