Deze woensdag mogen we weer. De laatste Tweede Kamerverkiezingen zijn nog maar ruim twee jaar geleden. Toen wilde Wopke Hoekstra vanaf de verkiezingsposters nog Doorpakken (wat een vreselijk jeukwoord toch), maar dat pakte wat anders uit. Na amper twee jaar viel Rutte IV over de asielcrisis, uitgelokt door de VVD, die daarmee de eigen staatssecretaris Van der Burg in zijn hemd zette, nadat hij zich twee jaar het vuur uit de sloffen liep om het asielbeleid fatsoenlijk vorm te geven.

Het was een kabinet dat nooit over zijn eigen schaduw heen wist te stappen. Het Toeslagenschandaal en de nogal onverkwikkelijke ‘Functie Elders’ affaire hakten er behoorlijk in voor het vertrouwen in de politiek. Dat werd er niet beter op toen in het volgende kabinet een flink aantal van de mede-veroorzakers van schandaal & affaire gewoon weer verkiesbaar waren. De enige partij die zonder echt zetelverlies uit de smeulende puinhopen van Rutte IV lijkt te stappen, is de Christen Unie. Volgens de huidige peilingen moet de VVD zelfs vrezen om Wilders met zijn PVV de grootste te zien worden. Maar blijkbaar zijn de achterbannen van VVD en Omtzigts NSC er niet vies van om daarmee te regeren. Als dan ook de BBB nog aan zou sluiten, zou dat zo’n beetje de meest rechtse regering sinds de Tweede Wereldoorlog kunnen worden. Ook de Europese gedachte komt dan wellicht onder druk te staan. Omtzigt wil geitenpaadjes zoeken in het Europese bos om bijvoorbeeld stikstofregels te omzeilen en Wilders is zelfs gekend voorstander van een ‘Nexit’: Nederland uit de EU dus.

Wat het vertrouwen in de politiek de laatste jaren ook niet geholpen heeft is de fors gegroeide lobbycultuur. De agro-industrie, de fossiele industrie en de ANWB – om maar een paar voorbeelden te noemen – weten inmiddels heel goed de weg naar Den Haag te vinden. Of dat schadelijk is? Ga maar eens in de VS kijken, waar ze met de lobbycultuur al een paar stappen verder zijn dan wij. Buiten de VS begrijpt niemand dat de wapenhandel niet aan banden wordt gelegd na het zoveelste schietincident, maar de politiek durft er zijn vingers niet aan te branden. De National Rifle Association (NRA) heeft in de VS een hele dikke vinger in de Washingtonse pap. Geloof maar dat er serieuze geldstromen mee gemoeid zijn. En zeg niet dat dit hier niet mogelijk is. Vorige week kwam aan het licht dat de toch al behoorlijk omstreden oud-bewindslieden van de VVD Fred Teeven en Rita Verdonk na hun ambtsperiodes hebben gelobbyd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Een dienst waarvoor zij eerder politiek verantwoordelijk waren. Dankzij het gelobby van deze twee voor de arbeidsbemiddelingsbedrijven Yomema en Avans faciliteerde de IND een illegale schijnconstructie, waarin honderden ongekwalificeerde Indonesische verpleegkundigen in ons land aan het werk konden. Of de aanvankelijk nog ontkennende Teeven en Verdonk ervoor aangepakt zullen worden is zeer twijfelachtig, ondanks hun stinkende ‘gebruik van inside information’. Degene die dit vanuit het IND aan het licht bracht is wel aangepakt trouwens: die werd door de IND ontslagen. Dat kan blijkbaar gewoon bij de Nederlandse overheid: een smerige, vuile afrekencultuur.

Een ander voorbeeldje van succesvol lobbyen: het aanbieden van online gokken dat in 2021 voor een tiental bedrijven legaal werd. Ik heb nog nooit iemand gesproken die dit een goede zaak vond. Ondertussen neemt het aantal gokverslaafden toe en de maatschappij mag ervoor opdraaien, terwijl de gokbedrijven enorme winsten maken. Het zou zomaar kunnen dat 80 procent van de Nederlanders hier tegen is, maar het kwam er toch. Kortom: het lobbyen zou véél strenger gereguleerd moeten worden, om te zorgen dat bedrijfsbelangen niet voor het algemeen belang gaan. Dat schaadt het vertrouwen in de politiek behoorlijk.

Het wordt een spannende week. Er schijnen meer zwevende kiezers dan ooit te zijn, dus het kan nog alle kanten op, met vier partijen die nu min of meer gelijke tred houden in de peilingen. Democratie werkt niet altijd optimaal, maar je mag – een soort van - meebeslissen. Al is het maar voor 1/10.000.000e deel, je stem telt mee, dus pák dat rode potlood!