Ingezonden meningen
Reactie op artikel over gevelde beuk op Bijsterveld in Oirschots Weekjournaal van 19 juni 2024. In dit artikel schrijft Kees Boele als huisbioloog en natuurpresentator de tragische ondergang van de historische beuk in de voortuin van Bijsterveld. Zijn biologische kennis kan ik niet overtreffen, maar zijn historisch aangehaalde feiten over Bijsterveld zijn in veel gevallen onjuist.
Nou beweer ik niet dat ik de historische kennis van Oirschot in pacht heb, maar ik wil met deze reactie voorkomen dat zijn gememoreerde feiten een eigen leven gaan leiden, zoals er dat al zoveel in Oirschot doen.
Hij schrijft onder meer dat ‘Oud Bijstervelt’ als buitenhuis gebruikt werd door de heren van Oirschot. Dat ze op ‘ten Bergh’ in Spoordonk (af en toe) woonden is zeker waar, maar dat ze ook ooit op Bijsterveld verbleven, in de tijd dat ‘ten Bergh’ nog bestond, daarvan zijn geen historische feiten bekend. ‘Ten Bergh’ met aanhorigheden, waaronder de watermolen, werd in 1672 niet aan Maarten Christiaan Sweerts de Landas verkocht, maar aan de weduwe van Hendrik de Cort. Sweerts de Landas koopt in dat jaar wel de halve heerlijkheid Oirschot. Pas in 1758 koopt Lodewijk Jan Baptist Sweerts de Landas voor 6.600 gulden Bijsterveld met alles wat daarbij hoorde. Hij sloopt het dan bestaande herenhuis en bouwt er in 1772 een nieuw, dat rond 1775 klaar was en dat klopt dan weer wel. Tegelijkertijd wordt in de ’s-Hertogenbossche Courant een advertentie met de veelzeggende tekst; “Uit de hand te koop een welgelegen adellijk huis genaamd ‘den Bergh’ …. Carel Hendrik Jacob Sweerts de Landas koopt ‘ten Bergh’, maar nu uitdrukkelijk met de conditie om het af te breken en dan pas nadat de toenmalige bewoner verhuisd was. De bouw van Bijsterveld is dan al begonnen. In 1776 wordt ‘ten Bergh’ opnieuw te koop aangeboden en in 1779 wordt sloop te koop aangeboden. Het nieuwe Bijsterveld is dan al enkele jaren bewoond en dat voor de bouw hiervan afbraak van ‘ten Bergh’ is gebruikt is zeer onwaarschijnlijk.
Als Kees Boele verder gaat met de historie van Bijsterveld baseert hij zich vermoedelijk op de informatie die op Wikipedia te vinden is. Deze is voor de beginperiode grotendeels onjuist. Hij citeert dat Bijsterveld in 1831 verkocht werd aan missionarissen van Fils de Marie. Al tien jaar eerder kwam Bijsterveld in het bezit van John Turing Ferrier, die er tot 1831 blijft wonen. Hierna komt het in handen van verschillende eigenaars en in 1891 koopt een zoon van Ferrier Bijsterveld. Zijn weduwe verkoopt Bijsterveld vervolgens aan het Gezelschap van Maria (Paters Montfortanen), die er een Grootseminarie stichten. Het Gezelschap van Maria vestigt zich pas in 1881 in Nederland, waaronder in Schimmert en kan dus nooit al in 1831 eigenaar van Bijsterveld zijn.
Op de website https://www.oirschotsheem.nl kun je al deze informatie terugvinden.
Henk van Hout, Oirschot