door Rens van Ginneken

Vele duizenden wieken van verouderde windmolens belanden nu nog in de verbrandingsoven of worden zelfs gewoon begraven. Als deze wieken op grote schaal kunnen worden ingezet om bijvoorbeeld in Brabant de 475 kilometers aan snelweg van geluidsschermen te voorzien, dan zou dat een heleboel voordelen bieden, zo schetsen de samenwerkende partijen, waaronder de provincie, Rijkswaterstaat en de start-up Blade-Made die dit hergebruik heeft bedacht en ontwikkeld hoopvol. Is het mooi of niet, dat grote golvende gevaarte langs de weg? Over smaak valt te twisten natuurlijk, maar als de proef succesvol blijkt, kunnen er veel problemen ‘getackeld’ worden, zo is de verwachting.

Proeftuin aan de snelweg

Bij proeftuin InnovA58 worden tal van zaken rondom de snelweg getest: verschillende typen asfalt, vangrails en verlichting bijvoorbeeld. Er liggen zelfs plannen voor een waterberging die mettertijd ook door Defensie gebruikt zou kunnen worden om als aanvulling op de tankbanen te fungeren. Ook dit geluidsscherm is een proefopstelling. Veel is afhankelijk van eventuele co-financiering vanuit de provincie en Rijkswaterstaat.

Praktijk is anders dan papier

Tonny Wormer, oprichtster van Blade-Made: “Destijds is er bij de inrichting van windparken weinig nagedacht over het ‘end of life scenario’. Maar de wieken zijn van een zeer robuust, sterk materiaal gemaakt en daarmee wellicht zeer geschikt voor bouw en infrastructuur. Hergebruik in deze toepassing lag misschien niet voor de hand, want het materiaal heeft ook zijn lastigere eigenschappen. Mooi dat we het hier nu echt in de praktijk kunnen testen, want dat is toch echt anders dan op papier. Wij hebben inmiddels voldoende ervaring aan boord, om deze testfase goed in te richten. Daarbij mikken we op een gebruiksduur van nog eens dertig jaar voor deze wieken. Onze missie is echt belangrijk vinden wij, want het omdenken van een enorme berg afval naar een enorme berg aan potentieel prima materiaal kan voor een heel scala aan uitdagingen een oplossing bieden. Hartstikke leuk en inspirerend om te doen dus; als het aan ons had gelegen hadden we het liefste direct een opstelling van een paar kilometer gemaakt!”, vertelt ze met een lach over deze wereldprimeur. Eerder legde deze Rotterdamse start-up al een speeltuin aan met oude wieken.

Duurzaamheid essentieel

Bij de zestig meter lange proefopstelling van twee verbonden wieken, rustend op een aarden talud, geeft innovatie coördinator Lisan van Loon van Rijkswaterstaat tekst en uitleg. “Het is natuurlijk jammer dat de verbreding van de A58 is doorgeschoven vanwege de stikstofproblematiek, de combinatie met het testen van diverse soorten asfalt was daarbij bijvoorbeeld erg interessant geweest. Maar gelukkig kan er nog heel veel wél, waarbij duurzaamheid vaak een essentiële rol vervult, zoals met deze proefopstelling”, vertelt Van Loon, temidden van opstuivend zand op deze extreem warme dag.

Winst op veel vlakken

Ze vervolgt: “Helaas gaat er nog teveel van dit zeer hoogwaardige materiaal de verbrandingsoven in. We gaan deze opstelling nu testen op akoestische eigenschappen – hoe geluidswerend is het? Maar ook op duurzaamheid, op constructie, op het kostenplaatje testen we natuurlijk en we doen zelfs een graffititest, om te bekijken of graffiti op dit materiaal verwijderbaar is bijvoorbeeld. Dat testen duurt tot eind 2026 en wij zijn alvast hoopvol gestemd over de potentie van deze toepassing. Het is namelijk niet alleen duurzaam door het lange hergebruik als geluidswal, maar je bespaart ook nog eens enorm op bijvoorbeeld staal en beton die voor een reguliere geluidswal nodig zijn. Ook de fundering bij een ‘wiekwal’ kost veel minder geld en materiaal: hier ligt het op een aarden wal en het hoeft op veel minder punten bevestigd te worden. Alles bij elkaar verwachten we ook dat dit een forse CO2-reductie gaat opleveren. We gaan zelfs bekijken in hoeverre we de wieken na hun tweede leven, wellicht nog een derde ronde van toepasbaarheid kunnen geven. Je ziet; de verduurzaming op en langs de weg heeft onze volledige focus”, besluit de coördinator.