De vastenperiode zonder Kruisweg is net als Carnaval zonder Prins Mienus XV. In de aanloop naar Pasen kunnen we niet om de lijdensweg van Jezus heen. Of die nu ‘The Passion’ heet, ‘Jesus Christ Superstar’ of ‘De Kruisweg’ van Albert Servaes. Vastwel zorgde ervoor dat de 14 kruisweg-tekeningen van de Belgische kunstenaar veertig dagen te zien zijn in de Kloosterkerk van het Catharinadal. Afgelopen zaterdagmiddag werd de opening gedaan door Abt Isaac Majoor van de Trappistenabdij Koningshoeven.
Behalve de aanwezige zusters Norbertinessen kwamen zo’n veertig geïnteresseerden naar de kapel. Voor de muzikale omlijsting zorgden Ton Stevens op het orgel en saxofonist Johan Datema. Het openingsnummer van Liszt klonk ontroerend mooi, zeker met de indrukwekkende akoestiek.
Verboden
Priorin Maria Magdalena vertelde dat de werken al in maart 2020 in de kerk waren tentoongesteld. Even maar, toen gooide de lockdown roet in het eten. Ter gelegenheid van Vastwel werden ze nog een keer uitgeleend. Gewoonlijk hangt de Kruisweg in de Trappistenabdij van Koningshoeven in Tilburg en is niet toegankelijk voor publiek. De abt lichtte toe dat het Vaticaan de expressionistische interpretatie van de kunstenaar op het lijden van Jezus niet kon waarderen. In de rauwe, realistische houtskooltekeningen uit 1919 verwerkte de diepgelovige Servaes het leed van de Eerste Wereldoorlog. Zonder opsmuk of verfraaiing zoals in andere kruiswegen. Daarom verdwenen de prenten al gauw in een kelder en zette Rome ze op de lijst met verboden werken. En daar staan ze nog steeds op. “Want het Vaticaan herroept niet maar vergeet wel,” zei de abt. Wat mooi aansluit bij het thema van Vastwel ‘Tussen Weten en Vergeten’. Een rijke wolfabrikant uit Tilburg schonk de stukken na de Tweede Wereldoorlog aan de trappisten.
De abt vertelde dat hij onlangs Auschwitz bezocht had, wat alle verbeelding tartte. En het lijden van de mens blijft actueel. “Nooit meer Auschwitz bestaat niet,” zei hij en haalde de wanhoop aan op het Rode Plein en bij de moeder van Navalny. De muziek van het Stabat Mater over de huilende moeder bij haar stervende zoon volgde hierna. Toen kon iedereen de 14 staties met eigen ogen aanschouwen.
Weten of vergeten
En ook hier is de grens tussen goed en kwaad niet zwart-wit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaf Albert Servaes blijk van zijn sympathieën voor de nazi’s. Om zijn straf te ontlopen vluchtte hij later naar Zwitserland. Voor de abt staat dit gegeven los van de Kruisweg die Servaes al in 1919 maakte. Een tijdloos werk waarvan de gruwelijkheden ook vandaag de dag indruk maken op de bezoeker. En die moet dan zelf maar beoordelen wat hij in dit verband wil weten of vergeten.
De tentoonstelling is t/m 27 maart elke woensdag en zaterdag tussen 14.30 en 16.30 uur gratis te bezoeken in de Kloosterkerk van het Catharinadal.
CC